Doorstart voor het bouwproject van het Museum van Hedendaagse Kunst in Antwerpen

“Beeldende kunst is eigen aan Vlaanderen, en biedt de uitgelezen mogelijkheid om het internationale, open karakter van Vlaanderen zichtbaar te maken. We zijn dan ook blij dat minister Jambon en zijn regering ook in de niet vanzelfsprekende omstandigheden van vandaag de geplande infrastructuursprong willen doorzetten.” ​ – Bart De Baere, algemeen en artistiek directeur M HKA

Cultureel-erfgoedinstelling met internationale ambities

Het M HKA is momenteel gehuisvest in een verbouwde en uitgebreide graansilo aan de Leuvenstraat in de Antwerpse Zuidwijk. Het museum kampt echter met een aantal infrastructurele gebreken en limieten. Als Vlaamse cultureel-erfgoedinstelling dient het M HKA te excelleren in zijn museumwerking. Uit verschillende vooronderzoeken is gebleken dat de huidige infrastructuur hiervoor niet voldoet. ​ De Vlaamse Gemeenschap is eigenaar van de infrastructuur en van het grootste deel van de collectie van het M HKA.

De stad Antwerpen en de Vlaamse Regering beslisten eerder al om het M HKA op het Zuid in Antwerpen te houden. Het nieuwe museumgebouw komt op de plaats van het Hof van Beroep, ter hoogte van de Zuidersluis, centraal op de as van het nieuwe Zuidpark.

Om de internationale ambities waar te maken voorzag de Vlaamse Regering in het regeerakkoord in de studie en de bouw van een nieuw M HKA. Hiervoor wordt in het totaal een projectbudget van 130 miljoen euro voorzien. Tot en met 2024 is er 14,5 miljoen euro voor de nodige studiecontracten voorzien in de Vlaamse begroting. De volgende regering zal het resterende bedrag vrijmaken.

“De nieuwbouw voor het M HKA is een belangrijke hefboom om de Vlaamse hedendaagse kunstensector verder te ontwikkelen en internationaal op de kaart te zetten. Het nieuwe M HKA zal een culturele baken worden voor Vlaanderen en ver daarbuiten.” – Jan Jambon, Vlaamse minister van Cultuur

Ontsluiting van rijke kunstcollectie van de Vlaamse Gemeenschap

De Vlaamse Regering wil de best mogelijke infrastructuur verwezenlijken voor de ontsluiting van de rijke kunstcollectie van de Vlaamse Gemeenschap. Met dit nieuwbouwproject met de focus op de presentatie van de hedendaagse kunst en praktijk in een internationale context, zet Vlaanderen een volgende stap in de ontsluiting van zijn eigen collecties en draagt het bij aan de inhaalbeweging voor het cultureel-erfgoedveld.

“In het nieuwe museumgebouw is er ruimte voor vooruitstrevend artistiek en kunstwetenschappelijk onderzoek, behoud en beheer van de collectie en innovatieve productie. Het museum heeft ook een belangrijke maatschappelijke functie, met een brede programmatie voor en participatie van diverse gemeenschappen. We bekijken ook de mogelijkheden om digitale verhalen een plaats te geven in het nieuwe museum.” – Luc Delrue, secretaris-generaal van het Departement Cultuur, Jeugd en Media

Aangepaste opzet en raming voor bouwproject

De ambities van de Vlaamse overheid als opdrachtgever van het bouwproject evolueerden sinds de vorige procedure in 2019. Zo kwam duurzaamheid nog hoger op de agenda te staan. Ook de visie van de stad Antwerpen op de projectlocatie kreeg duidelijker vorm. Inmiddels startte de stad de procedure voor de ontwikkeling van een specifiek Ruimtelijk Uitvoeringsplan (RUP) voor de projectsite. Het M HKA stelde haar ambities scherp voor het toekomstige museum. Er kwamen verschillende inzichten voort uit deze oefeningen en uit de voorstellen van de eerste architectuurwedstrijd. Daarnaast zijn de economische omstandigheden gewijzigd en zijn de bouwkosten sterk gestegen. Deze elementen zorgden ervoor dat het Departement Cultuur, Jeugd en Media samen met het museum het programma opnieuw onder de loep nam en optimaliseerde.

Werken in bouwteam

De Vlaamse overheid zal voor de uitvoering van de studieopdracht samenwerken in een bouwteam. Dat is een projectgebonden samenwerkingsvorm die is samengesteld uit de aanbestedende overheid, het gekozen ontwerpteam en de gekozen aannemer voor de opdracht voor werken. Het ontwerpteam en de aannemer worden gekozen via afzonderlijke opdrachten, waardoor de procedure dus duidelijk verschilt van een design-and-build-formule. Elke bouwteamgenoot behoudt zijn zelfstandigheid en verantwoordelijkheid. Er gaat bijzondere aandacht naar de onafhankelijkheid van het ontwerpteam.

In een bouwteam werken de teamgenoten al in een vroege fase samen. Elke bouwteamgenoot zet zijn ervaring en deskundigheid in om deze opdracht te realiseren op een kwalitatieve wijze, binnen de voorziene uitvoeringstermijn en binnen het maximale voorziene bouwbudget van de aanbestedende overheid. Samen zoeken ze van bij de start van de opdracht naar de beste eindoplossingen.

In de loop van dit jaar zal de Vlaamse overheid de overheidsopdracht voor het aanstellen van een ontwerpteam publiceren. De Vlaamse Bouwmeester begeleidt de procedure. De Vlaamse Regering streeft naar architecturale topkwaliteit en hoopt dat er naast internationale architecten ook heel wat Vlaamse ontwerpbureaus hun kans zullen wagen.

De publicatie voor het aanstellen van een aannemer volgt in de volgende legislatuur.